Het verschil ten opzichte van het bewind is, dat curatele verder gaat dan het behartigen van de financiële belangen van iemand. Veelal wordt curatele ingesteld bij personen die lijden aan een ernstige psychische stoornis, een verslaving hebben of verkwistend gedrag vertonen. Deze mensen ervaren en overzien niet de gevolgen van hun gedragingen en handelingen die hen financieel en persoonlijk ernstig kunnen schaden. Het is in hun belang dat zij niet meer handelingsbekwaam zijn. De kantonrechter stelt hen onder curatele en benoemt een curator. De curator treedt dan op als wettelijke vertegenwoordiger inzake de financiële en persoonlijke belangen van de onder curatele gestelde persoon (de curandus). De curator mag tevens beslissingen nemen in de persoonlijke sfeer van verzorging, begeleiding en verblijf van de curandus.

De instelling van de curatele door de kantonrechter wordt binnen 10 dagen na de uitspraak bekend gemaakt door publicatie in de Staatscourant en in het publiekelijk toegankelijk curatelenregister.

Doordat de curatele openbaar wordt gemaakt, kunnen ongewenste handelingen vanaf de aanvangsdatum van de curatele worden teruggedraaid. Hierbij wordt gedacht aan het kopen van een televisie met een consumentenkrediet. Zowel de verkoper van de televisie als de kredietverstrekker hadden zich kunnen vergewissen van de curatele door raadpleging van het register. De curator kan de overeenkomsten terug laten draaien, nietig laten verklaren. Hiermee kunnen de schadelijke consequenties van de gedragingen van de curandus ongedaan worden gemaakt. Deze maatregel beschermt een curandus tegen (verder) oplopende schulden of erger een faillissement.

Naast het vertegenwoordigen van de niet-vermogensrechtelijke belangen van de te beschermen persoon, onderscheidt de maatregel curatele zich ook van bewind door het recht om ongewenste overeenkomsten met terugwerkende kracht (tot uiterlijk de ingangsdatum van de curatele) terug te draaien.

Geld – goederen – administratie – zorg en welzijn – optimale bescherming – handelingsonbekwaam zijn de kernwoorden bij curatele.